Người mù mất đi con mắt nhưng người bận rộn còn mất thứ quý giá hơn nhiều

Trong xã hội hiện đại ngày nay, thông thường người ta nói những người dốc sức làm việc, không có thời gian tự do cho bản thân mình là người bận rộn. Kỳ thực, đây chỉ là ý nghĩa bề ngoài của nó mà thôi.

Để hiểu được hàm nghĩa đích thực của chữ “bận”, chúng ta cần quay về chữ Hán. Chữ Hán là một loại văn tự đặc thù, hình tượng và ý nghĩa của nó là có liên quan chặt chẽ với nhau, hoàn toàn chính là “Văn dĩ tải Đạo”. Ví như trường hợp của chữ “bận”:

Đầu tiên, để hiểu được về chữ “bận”, ta xét đến trường hợp của người mù. Chữ Mục (“目”) biểu thị con mắt, còn chữ Manh (“盲”, đui, mù) lại do chữ Vong (“亡”: Mất) và chữ Mục (“目”) ghép thành. Ý nghĩa của nó chính là con mắt đã bị mất đi rồi. Bởi vậy mà người mù chính là người đã mất đi con mắt để nhìn.

Còn chữ “bận” (“忙” ), nó được cấu tạo bởi chữ tâm đứng (” 心”) và chữ  vong (“亡” ). Chữ tâm (” 心”) là chỉ về cảnh giới nội tâm, tình cảm của con người. Ví như: hận (“恨”), hối hận (“悔”), kinh hãi (“惊”), sợ (“惧”), khiếp (“怯”), phiền muộn (“恼”), căm phẫn (“愤”), giác ngộ (“悟”), e sợ (“怕”), lo âu (” 忧”), đau thương (“恸”), tình cảm (“情”)… đều chứa đựng chữ tâm (” 心”) này. Ví thế chúng đều là chỉ phạm trù thuộc về nội tâm, tình cảm của con người. Một người đã “tâm vong” thì chính là người “bận”.

Cho nên, chữ bận rộn (“忙”) có hàm ý chính là chỉ nội tâm, tình cảm của một người đã bị mất đi rồi. Từ ý nghĩa này có thể thấy, người bận rộn chính là người mà đã bị mất cảnh giới tinh thần và nội tâm hoặc là người có tâm trí đã bị mê lạc, bị mất phương hướng. Bởi vì đã bị mất đi tình cảm, tinh thần, nên người bận rộn thường hay nóng nảy và nông nổi.

Người có nội tâm và cảnh giới tinh thần phong phú thường là người không để bản thân mình quá bận rộn, bị cuốn vào công việc, mà là thường xuyên xét lại mình, làm thuần tịnh tâm thái của bản thân mình.

Những người tu luyện thời cổ đại, thân ở trong chùa hoặc đạo quán làm bạn với trăng thanh gió mát, ở trong tụng kinh hoặc tĩnh tọa mà sống. Cảnh giới cao nhất của người tu đạo chính là thanh tĩnh vô vi, thuận theo tự nhiên. Họ sở dĩ cách ly với cuộc sống như vậy, chính là vì không muốn những sự tình nơi thế tục làm bại hoại bản tính thật của mình, như thế họ mới có thể tĩnh tu mà đạt đến cảnh giới tịnh hóa cả thân và tâm.

Vào thế kỷ trước, ở Nhật Bản có một loại bệnh là “Karoshi” (Chết do làm việc quá mức). Những người làm việc quá sức, quá nhiều trong một thời gian dài sẽ ở trong tình huống không có bất kỳ một biểu hiện bệnh nào mà chết đột ngột. Bởi vậy, đối với những người không tìm được ý nghĩa nhân sinh mà nói, bận rộn quá mức cũng đồng nghĩa với việc đang khiến cảnh giới tinh thần của mình bị chết đi. Hơn nữa, nó cũng là “khúc dạo đầu” cho quá trình chết đi của thân thể.

trithucpn.