Tâm Sự Thứ Bảy (97): Chẳng Có Gì Cả

28 tháng 11, 2015 0 nhận xét

Khi Achan Chah nói: “ Chẳng có gì cả”,  là ông ngụ ý điều gì?

Thực ra ngôn từ vốn hữu dụng, nhưng cũng vô dụng. Hữu dụng khi nhờ nó mà con người hiểu được ý nhau. Nhưng cũng vì nó, mà con người hiểu lầm ý nhau. Bởi, ngôn từ chỉ là công cụ. Mà khi đã là công cụ thì luôn có điểm chưa hoàn thiện: Công cụ luôn chết, trong khi ý nghĩ là sống động.

“Chẳng có gì cả” là một mệnh đề, một câu cảm thán, hay cũng là một công án trong Thiền.

Này nhé, một đoá hoa vừa nở, rồi mai lại tàn. Rồi ngày mai lại có đoá hoa khác nở, rồi lại tàn. Ngày hôm nay trời nắng, ngày mai mưa, ngày kia gió bão, rồi lại nắng, mưa... Không gian và thời gian cũng thế. Tất cả trời đất cũng thế. Đêm rồi lại sáng, sáng rồi lại đêm. Năm hết, Tết đến, rồi lại năm mới Tết tới, cứ tiếp tục mãi. Khi còn ở trái đât này, con người tất sẽ bị chi phối bởi các quy luật của vũ trụ, của trời đất mà ta chẳng thể nào níu giữ hay nắm bắt được.

“Chẳng có gì cả”, con người cũng thế thôi. Sinh, già, bệnh, chết rồi lại tái sinh vào thân khác, rồi lại già nua, bệnh tật, và chết đi. Tất cả cứ nối theo nhau, theo quy luật muôn đời, làm gì có cái gì khác trong vòng xoay luân hồi sinh tử?

Vậy có cái gì còn lại? Bạn bảo: “chỉ có Tình Yêu là bất tử”. Phải vậy không?

Ồ, Tình Yêu là cái gì vậy mà nó có thể bất tử chứ? Xem nhé, nếu nói đến tình yêu đôi lứa, giữa một đối tượng với một đối tượng. Chủ thể với chủ thể. Tình yêu đôi lứa cũng mai một theo thời gian, bạn không thấy sao? Khi đối tượng thay đổi, bề ngoài thay đổi, người kia không còn yêu bạn ‘của cái ngày xưa ấy’ thì tình yêu hết vĩnh cửu. Họ lại tìm một vẻ đẹp khác ở một con người khác để bắt đầu một tình yêu mới. Tình mẹ con dài lâu hơn. Thế nhưng, khi mẹ qua đời, có yêu mẹ đến mấy rồi thì tình yêu ấy cũng nguôi ngoai theo tháng ngày. Để mà thấy, khi vẫn còn chủ thể và khách thể, tất sẽ theo quy luật vô thường của cuộc sống: Thành, Trụ, Hoại, Diệt, cuối cùng cũng vẫn là Không – “Chẳng có gì cả”. Chỉ khi nào Tình Yêu đạt đến trạng thái cao nhất, không còn đối tượng yêu và chủ thể yêu thì lúc đó TY mới thực sự là vĩnh cửu, nó sẽ hoà chung vào sự bao la của trời đất, vào TY chung của cả nhân loại.

Người học Thiền nhìn xa hơn thì thấy rõ hơn các quy luật nên không bám víu vào cái gì, từ thân xác chính mình, các cảm thọ của 6 giác quan. Khi vẫn còn nương tựa thì tâm còn dao động lắm. Vẫn là ‘có gì đó’ thì vẫn còn muốn nắm giữ, muốn ‘để yên’, hay cả khi muốn ‘tốt đẹp hơn’. Tất cả các mong ước hay ý muốn đều bao hàm chữ ‘tham’ trong đó. Khi không có được nó thì  ‘khổ’ sẽ tới. Khi có được nó, ‘khổ’ cũng sẽ tới vì ta muốn ‘nó’ mãi mãi là của ta, bên ta. Và khi Khổ tới thì mọi sự tới: Ta mất bình an, đánh mất cuộc sống đang từng giờ hiển diện nơi ta.

“Chẳng có gì cả”, cũng chính là Không, nhưng là Tính Không của vạn vật, trong ấy lại có tất cả. Vì có cái này nên cái kia sinh ra. Vì cái này không có nên cái kia cũng không xảy ra... Từ Không mà Có, và cũng từ Có nên Không. Hãy sống chậm và suy ngẫm từng giây phút kỳ diệu của cuộc sống, ta sẽ thấy ra: Thấy sự trí tuệ trong cái ngu ngơ của Lão Tử, cái minh triết của Trang Tử, cái uy nghiêm của Khổng Tử...

Khổ, Vô Thường, Không, và Vô Ngã, chính là những gì nhà Phật nói đến, không cao siêu hay xa xôi. Ba vấn đề đầu tiên ta đã đề cập, cái cuối cùng chính là cái TÔI hay cái NGÃ mà ta mang theo nuôi nấng nó, cho nó có hình hài, có hỉ nộ ái ố. Rồi đến một ngày ta cũng lại thấy ra hoá ra TA không phải là cái TÔI đó. Sự ảo tưởng về nó sụp đổ như ngôi nhà không nóc. Ta vô hình trong chính ta, trong thân này hiện hữu...Ngay chính đó ta hiểu ra một điều đơn giản  mà cả đời ta khốn khổ đi tìm, cuộn tròn chỉ trong một câu ngắn ngủi của Achan Chah: “Chẳng có gì cả”.  Ngay khi đó ta buông tất cả tìm cầu để trở lại.

Lời nói cũng vô nghĩa. Không nói cũng vô cùng. Nói ra thì cũng chỉ vậy thôi. Vì thế nên đức Phật mới dậy: “Sandithiko, Akaliko, Ehipassiko, Opanayiko, Pacatam Veditabo Vinuhiti nghĩa là: Trở lại để thấy, thấy ngay lập tức, tại đây, bây giờ (phi thời gian/không gian), và chỉ tự mình chứng ngộ. 

Một ngày mới lại đến, chúc cho tâm bạn luôn bình an trong từng giây phút.
Nice week end!

BH. 25/11/2015

0 nhận xét:

Đăng nhận xét

 

©Copyright 2011 Thời đi học | TNB