Tâm Sự Thứ Bảy(10): KHEN VÀ CHÊ

Con người mình, ngẫm cũng lạ mọi người ạ, cứ được ai khen thì thích, mà khi bị chê thì.. y như rằng không thích, thậm chí còn ghét người chê mình mới buồn cười chứ. 10 người thì đến 9 người là như vậy.

Này nhé, khi bị chê (có phải) ta thường hay có phản ứng là lập tức có 'phải xạ' bảo vệ mình kiểu 'nó sai' hay 'nó chẳng hiểu gì cả', hoặc tìm lý do biện hộ kiểu 'thì nó có ra gì đâu mà chê người khác', hoặc AQ kiểu ' thôi thèm vào nghe nó nói, nó nói cho nó nghe thôi!".Ấy thế mà khi ai đó nói về người khác (không phải là mình) thì ngược lại, ta thường ngay lập tức tin sự chê, nhiều hơn sự khen mới lạ chứ. Thử nhé! Ví dụ ai bảo "Thằng A là ăn cướp đấy" hoặc "Thằng B nghiện đấy" lập tức ta tin ngay, trở nên dè dặt, tránh xa họ. Còn ai bảo 'Đấy là một Người Tuyệt Vời, một Bậc Thánh Nhân" thì tâm lý của ta lại trở nên 'hoài nghi', kiểu "Phải không đấy, ông ấy mà là bậc Thánh á" hay " Nhìn.. cũng bình thường thôi!", hoặc bắt đầu 'vạch lá tìm sâu' để tìm lỗi của người đó.

Sao không phải ngược lại, bà con nhỉ? Khi ai khen ta, ta phải nghi ngờ ngay, và tìm lỗi của mình để giảm lời khen xuống, và khi ai chê một người khác với ta thì ta phải tìm xem họ có thật xấu không, họ tốt ở điểm nào chứ?

Thế mới biết trong mỗi con người mình tồn tại một bản ngã, một 'cái tôi' vị kỷ. Cái tôi ấy phân chia rõ ràng 'cái này của tôi' cái này ' không phải của tôi', và ngày càng muốn làm sao cho các thứ thuộc về tôi' càng nhiều. Cái gì 'tốt', 'hay', đẹp', 'sướng' thì mong giữ thật lâu, chất thật đầy, còn cái gì 'xấu', 'dở', 'ghét', 'khổ' thì tránh né, thậm chí tìm cách loại bỏ nó đi. Không toại nguyện là 'cái tôi' này đau đớn, khó chịu, mà toại nguyện thì trở nên kiêu ngạo, hoặc giữ thật chặt, sợ mất đi.

Làm người chẳng khác được! Cứ thử hỏi Thanh Hương xem, nếu có khách nào mới đến tiệm may áo mà không hài lòng chê một câu xem, Hương lại chẳng 'Úi giời, áo em mà bà chị còn chê thì đi cả HN không may được ở đâu đẹp hơn! ' hay 'Này, bà chị chẳng biết gì rồi, mốt bây giờ thế, kiểu kia 'xưa như trái đất rồi', cho mà xem.

Hôm nay một người bạn vừa khen mình chân thành, vui vẻ, mình cười 'giãn cả mặt'. Thế mà cũng là nó, nói là ông xã nó bảo mình 'niềm nở quá' (tức là chê) thì mình xịu mặt xuống và nghĩ ngay rằng 'A, nó chê mình đây, mình cố gắng để lấy lòng ông xã nó trong lần đầu gặp mà nó lại chê mình à!". Sau vài giây, chỉ khi mình lặng im không để tiếng nói của 'cái tôi' ấy lải nhải bên tai và suy nghĩ lại tại sao ông ấy lại nói thế nhỉ, mình có làm gì sai không, có cần phải niềm nở quá với một người không quen không? có bị hiểu lầm không? ... thì mình thấy rõ chân tướng của 'nó' - cái bản ngã trong mình ấy nó vi tế thật, bà con ạ. Đó cũng là một trải nghiệm thú vị.

Mục này ít người đọc và là những trải nghiệm cuộc sống của mình muốn chia sẻ với mọi người cùng suy ngẫm thôi. Ai có trải nghiệm hay tâm sự gì thì đăng trong mục này nhé! Chúc cả nhà cuối tuần vui vẻ và chỉ toàn được 'khen' không 'bị chê' nhé!
2.3.2012